2024 was het laatste jaar van het Digitaal Ontwikkel Programma 2021-2024. De ontwikkelingen op het vlak van digitalisering gaan snel en zijn van grote invloed op de dienstverlening van onze gemeente. Informatiebeveiliging en Privacy spelen een steeds belangrijkere rol en onze inwoners en ondernemers verwachten dat we hen snel en digitaal verder kunnen helpen. Deze digitale transformatie zorgt ervoor dat we anders kijken naar de manier waarop onze processen en de informatievoorziening binnen onze gemeente georganiseerd zijn. Om onze dienstverlening goed in te richten blijft het nodig dat we onze informatievoorziening op orde hebben en verder ontwikkelen. We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Onze insteek blijft dan ook: digitaal waar het kan, persoonlijk wanneer dat gewenst is.
Informatieveiligheid en privacy
De gemeente verwekt op grote schaal gegevens, en zij verzamelt, beheert en verwerkt daarbij niet zelden gevoelige persoonsgegevens. Deze verwerking vindt plaats in steeds complexere structuren van (keten-)samenwerking en uitbesteding. Daarbij moet in toenemende mate gelet worden op de informatiebeveiliging en privacybescherming.
Informatiebeveiliging
Informatiebeveiliging is een continu proces dat alle processen van de gemeente raakt. De gemeente verwerkt steeds meer persoonlijke en gevoelige gegevens met steeds meer instanties. Om de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van deze gegevens te bewaken, neemt de gemeente maatregelen.
In 2024 stelden we een plan van aanpak op over de aanbevelingen van het Rekenkameronderzoek Informatiebeveiliging en Privacybescherming uit 2022. Hierin werkten we uit welke acties nodig zijn om te voldoen aan de aanbevelingen van de Rekenkamer en wetgeving. We hebben nieuw beleid voor informatiebeveiliging en privacybescherming opgesteld en deze is in december door de raad vastgesteld. We onderzochten de mogelijkheid om informatiebeveiliging en privacybescherming te integreren in de bestaande cyclus van rechtmatigheidstoetsingen. Die mogelijkheden zijn er en worden in 2025 ingevoerd.
Vanaf 2024 worden de DigiD-aansluitingen door de auditor verplicht getoetst op werking. Dit houdt in dat we naast opzet (de procedure) en bestaan (het bewijs dat we volgens deze procedure werken) ook de werking (we volgen de procedure altijd, dus bij herhaling) moeten kunnen aantonen. Dit vroeg voor de voorbereiding van de ENSIA-audit ook meer tijd.
Tot slot schaften we een e-learning aan om het bewustzijn van medewerkers rondom informatiebeveiliging en privacy te vergroten.
Privacy
Nieuwe ontwikkelingen in de informatiesamenleving zorgen voor enorme kansen. Inwoners en ondernemers hebben baat bij de economische groei die nieuwe technologieën kunnen opleveren, zoals het Internet of Things (IoT), big data en artificiële intelligentie (AI). Deze ontwikkelingen leiden echter ook tot nieuwe vraagstukken omtrent de bescherming van de privacy, autonomie en grondrechten van inwoners.
De gemeente beschermt de gegevens van inwoners en ondernemers en voldoet aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). We werken altijd volgens de principes van de AVG zoals de aantoningsplicht en het verwerken van (persoons-)gegevens van onze inwoners op basis van een rechtmatige grondslag. Er is steeds een integrale afweging nodig tussen waarden als privacy en informatieveiligheid enerzijds, en het oplossen van maatschappelijke opgaven anderzijds.
In 2024 publiceerden we het register van verwerkingen. Aangezien dit een dynamisch register is, werken we ook verder aan het up-to-date houden hiervan. Data Protection Impact Assessments (DPIA’s) voeren we uit waar nodig. Op deze manier borgen we de AVG in onze dienstverlening en processen. Om de ontwikkelingen rondom AI en algoritmes bij te houden, zijn we in 2024 gestart met het opstellen van een algemeen (ethisch) kader voor een AI- en algoritmebeleid. Dit beleid bieden we in 2025 aan de raad aan.
Digitaal ontwikkelprogramma 2021-2024
De eerste helft van 2024 stond in het teken van het verder verbeteren van het proces rondom
bestuurlijke besluitvorming. Daarbij werken we vanaf april 2024 volledig zaakgericht. In het Sociaal Domein hebben we nieuwe functionaliteit geïmplementeerd en onze processen beter op orde gebracht. Zo kunnen we onze inwoners nog beter van dienst zijn. Daarnaast zijn we eind 2024 gestart met de eerste stappen voor de definitieve uitfasering van ons
oude archiefsysteem; dit traject vraagt de aankomende jaren nog aandacht. We hebben een nieuwe website gelanceerd. We werkten samen met verschillende leveranciers hard aan het verbeteren van de digitale toegankelijkheid van onze websites en de websites waar we verantwoordelijk voor zijn. We blijven inwoners actief wijzen 0p de mogelijkheden van het Informatiepunt Digitale Overheid in de bibliotheek en ondersteuning door Stichting Perspectief. We hebben de balans opgemaakt van Digitaal Ontwikkel Programma 2021-2024 en inzichtelijk gemaakt welke speerpunten een volgend programma kunnen vullen; de digitale transformatie is immers nog lang niet gereed.